ECTS - system punktów zaliczeniowych stosowany w szkołach wyższych

ECTS jest systemem punktów zaliczeniowych stosowanym w szkołach wyższych Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, który obejmuje wszystkie kraje zaangażowane w Proces Boloński. ECTS jest jednym z najważniejszych narzędzi Procesu Bolońskiego. W większości krajów biorących udział w Procesie Bolońskim ECTS wprowadzono do krajowych systemów szkolnictwa wyższego za pomocą odpowiednich aktów prawnych.

Jednym z celów Procesu Bolońskiego jest ustanowienie systemu punktów zaliczeniowych jako właściwego sposobu promowania mobilności studentów.

Podstawowe cechy ECTS

ECTS to zorientowany na studenta system transferu i akumulacji punktów zaliczeniowych oparty na przejrzystości procesu i efektów kształcenia/uczenia się. Jego celem jest ułatwianie planowania, zdobywania, oceniania, uznawania i walidacji kwalifikacji oraz jednostek edukacyjnych, a także mobilności studentów. ECTS jest szeroko wykorzystywany w szkolnictwie wyższym i może być stosowany w innych formach uczenia się przez całe życie.

Punkty ECTS

Punkty ECTS odzwierciedlają nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych w programie efektów kształcenia/uczenia się. Efekty kształcenia/uczenia się określają, co student powinien wiedzieć, rozumieć i potrafić zrobić po pomyślnym zakończeniu procesu kształcenia. Odnoszą się one do deskryptorów poziomów w krajowych i Europejskich Ramach Kwalifikacji.

Nakład pracy określa czas, jakiego przeciętny student potrzebuje, aby zaliczyć wszystkie zajęcia ujęte w planie i programie studiów (takie jak wykłady, seminaria, projekty, zajęcia praktyczne, samodzielna nauka i egzaminy) i uzyskać założone dla tego programu efekty kształcenia/uczenia się.

60 punktów ECTS odpowiada rocznemu nakładowi pracy przeciętnego studenta studiów stacjonarnych i osiągniętym (w roku akademickim) efektom kształcenia/uczenia się. Przeważnie nakład pracy studenta wynosi od 1500 do 1800 godzin w roku akademickim, co oznacza, że jeden punkt odpowiada 25-30 godzinom pracy.

Stosowanie punktów ECTS

Punkty są przypisywane do pełnego programu studiów, a także do poszczególnych jego komponentów (takich jak moduł, przedmiot, praca dyplomowa, praktyka zawodowa i ćwiczenia w laboratorium). Liczba punktów przypisywana jest każdemu komponentowi w zależności od jego wagi wyrażonej w kategoriach nakładu pracy potrzebnego do osiągnięcia w warunkach kształcenia formalnego założonych dla tego komponentu efektów kształcenia/uczenia się.

Punkty są przyznawane poszczególnym studentom (studiów stacjonarnych i niestacjonarnych) po zaliczeniu zajęć ujętych w formalnym programie studiów lub pojedynczego komponentu programu kształcenia oraz po uzyskaniu pozytywnej oceny osiągniętych efektów kształcenia/uczenia się. Punkty mogą być gromadzone (akumulacja) w celu uzyskania kwalifikacji lub dyplomu, zgodnie z decyzją danej instytucji przyznającej tytuły lub stopnie naukowe. Jeżeli student osiągnął efekty kształcenia/uczenia się w innych ramach czasowych lub warunkach kształcenia (formalnych, nieformalnych, incydentalnych), to przypisane im punkty mogą zostać uznane po przeprowadzeniu oceniania, walidacji lub zatwierdzeniu tych efektów kształcenia/uczenia się.

Punkty przyznane w jednym programie mogą zostać przeniesione do innego programu (transfer) oferowanego przez tę samą lub inną instytucję. Transfer punktów może nastąpić tylko wtedy, kiedy instytucja przyznająca tytuły lub stopnie naukowe uzna te punkty i związane z nimi efekty kształcenia/uczenia się. Instytucje partnerskie powinny z wyprzedzeniem uzgodnić uznawanie okresów studiów zrealizowanych za granicą.

ECTS, poziomy

Pierwszym dwóm stopniom w bolońskim modelu studiów przypisano następujący zakres punktów ECTS:

• kwalifikacji uzyskanej po zakończeniu studiów pierwszego stopnia zwykle odpowiada 180-240 punktów ECTS;
• kwalifikacji uzyskanej po zakończeniu studiów drugiego stopnia zwykle odpowiada 90- 120 punktów ECTS, przy czym niezbędne minimum w przypadku studiów drugiego stopnia to 60 punktów ECTS.

Taka liczba punktów jest zgodna z głównym założeniem ECTS, że 60 punktów odpowiada nakładowi pracy wymaganemu w typowym roku akademickim na studiach stacjonarnych. Zasada ta ma zastosowanie we wszystkich programach studiów wyższych, bez względu na ich stopień. Krajowe ramy kwalifikacji mogą uwzględniać różne poziomy studiów (lub pośrednie kwalifikacje) w ramach trzech stopni studiów (np. krótki cykl studiów w ramach studiów pierwszego stopnia). Taki podział umożliwia instytucjom zaplanowanie programu studiów i regulowanie progresji w ramach danej kwalifikacji.

Punkty są zawsze opisane w kategoriach poziomu, na jakim są one przyznawane, w oparciu o poziom efektów kształcenia/uczenia się danego programu lub komponentu edukacyjnego. Tylko punkty przyznane na danym poziomie podlegają akumulacji i pozwalają na uzyskanie danej kwalifikacji.

Stosowanie ECTS z perspektywy studentów

Jednym z celów ECTS jest zapewnienie uwzględniania osiągnięć studentów, ich aspiracji i zdolności w procesie kształcenia. Wprowadzenie ECTS powinno zapewnić studentom ochronę i sprawiedliwe traktowanie.

Od instytucji stosującej ECTS studenci mogą oczekiwać:

• Katalogu przedmiotów opisującego w jasny sposób program nauczania wraz z oczekiwanymi efektami kształcenia/uczenia się oraz komponentami, w tym przy- porządkowane im punkty ECTS;
• stosowania metod oceniania, spójnych z zakładanymi efektami kształcenia/uczenia się i nakładem pracy;
• informacji o tych metodach oceniania dostępnej z odpowiednim wyprzedzeniem;
• przyznania liczby punktów ECTS przypisanych każdemu z komponentów edukacyjnych po pomyślnym przejściu wymaganej procedury oceniania;
• udziału w okresowym monitorowaniu i rewizji szacowanego nakładu pracy i, co za tym idzie, uczestnictwa w procesie przyporządkowywania punktów;
• udziału przedstawicieli studentów w procesie wdrażania systemu ECTS;
• możliwości otrzymywania wskazówek i pomocy;
• możliwości uwzględnienia w dalszych studiach wcześniejszych osiągnięć związanych z kształceniem, w warunkach kształcenia nieformalnego lub incydentalnego, oraz uznania punktów zaliczeniowych z innych instytucji;
• prawa odwoływania się od decyzji uczelni w przypadku nieprzyznania punktów za pomyślnie ukończone komponenty edukacyjne.

W odniesieniu do realizacji okresu studiów poza uczelnią macierzystą:

• za granicą lub w innej instytucji na podstawie Porozumienia o programie zajęć – pełnego uznania przez uczelnię macierzystą punktów zdobytych podczas okresu studiów za granicą, zgodnie z Porozumieniem o programie zajęć, bez poddawania się ponownej ocenie;
• za granicą lub w innej instytucji bez Porozumienia o programie zajęć – sprawiedliwego uznania punktów przyznanych podczas tego okresu i ich uwzględnienia w przyznaniu kwalifikacji;
• dokładnego i sprawiedliwego uwzględnienia przez uczelnię macierzystą ocen przyznanych przez uczelnię przyjmującą.

źródło: ec.europa.eu